Drenaż limfatyczny to rodzaj masażu uciskowego wykonywanego przez fizjoterapeutę w celu pobudzenia krążenia chłonki (inaczej limfy). Główne wskazania do wykonania masażu limfatycznego to zastoje limfatyczne i obrzęki powstałe na skutek na przykład zabiegów czy operacji (np. po operacji tarczycy czy po mastektomii). Innym ważnym wskazaniem jest cukrzyca lub poprawienie działania układu odpornościowego. Drenaż limfatyczny wykonywany jest także często jako zabieg wspomagający proces odchudzania i redukcji cellulitu.
Zastosowanie odpowiednich technik manualnych pozwala na usprawnienie krążenia limfy przeciwdziałając powstawaniu chorób wywołanych jej zastojom, jak również likwidując obrzęki zastoinowe, zapalne, onkotyczne i chłonne. Pozwala także na usprawnianie przepływu limfy po przebytych chorobach zakaźnych i nowotworowych, przyspieszając powrót do zdrowia. Główną rolą układu limfatycznego jest udział w procesach odpornościowych, walka z drobnoustrojami. W ten sposób zwalczane są m. in. infekcje wirusowe i bakteryjne. Poza tym do jego funkcji należy również pośredni transport substancji, takich jak białka i tłuszcze do komórek ciała.
Na czym polega drenaż limfatyczny?
Manualny drenaż limfatyczny jest zabiegiem, który ma usprawnić krążenie chłonki. W tym celu stosuje się szereg technik i chwytów terapeutycznych wykonywanych z odpowiednią częstotliwością, siłą i w określonym czasie. Masaż limfatyczny, dzięki zastosowaniu bodźca mechanicznego, jakim może być np. nacisk rąk terapeuty, pozwala na odprowadzenie nadmiaru nagromadzonego płynu ustrojowego poprzez poprawę cyrkulacji.
Jakie są zasady wykonywania drenażu limfatycznego?
Pacjent powinien przyjąć pozycję ułatwiającą odpływ limfy z części ciała poddawanej masażowi. Drenaż limfatyczny wykonuje się od części ciała obwodowych w kierunku ujść naczyń żylnych. Zanim zaczniemy masować należy wpierw udrożnić węzły chłonne oraz naczynia limfatyczne w sąsiedztwie ujść żylnych, aby następnie móc opracowywać następne części.
Stosowane są techniki jak w masażu klasycznym, jednak wszystkie ruchy powinny mieć charakter wypychający, aby spowodawać przepchnięcie chłonki w odpowiednim kierunku. Masaż limfatyczny winien być wykonywany miękko, płynnie i bardzo precyzyjnie. Czas trwania drenażu limfatycznego calościowego wynosi 60 min, częściowy jest wykomywany w czasie 15-20 minut.
Bardzo ważne dla prawidłowego tempa i kierunku odpływu chłonki jest dwukrotnie w trakcie masażu opracowywanie większych węzłów chłonnych.
Drenaż limfatyczny można wykonywać nawet codziennie, jeśli stan zdrowia pacjenta pozwala na taką częstość zabiegów i nie ma do nich żadnych przeciwwskazań.
Masaż limfatyczny częściowy może dotyczyć poszczególnych części ciała:
- twarz
- kark i głowa
- grzbiet
- klatka piersiowa
- brzuch
- kończyna górna
- kończyna dolna
Wskazania:
- obrzęki i zastoje limfatyczne,
- cellulit,
- obrzęki powstałe w wyniku urazów oraz po zabiegach operacyjnych (np. obrzęk limfatyczny po operacji tarczycy),
- obrzęki spowodowane zatrzymaniem limfy u kobiet po zabiegu mastektomii,
- niektóre choroby metaboliczne,
- cukrzyca,
- profilaktyka działania układu odpornościowego,
- pomocniczo w procesie odchudzania.
Drenaż limfatyczny jest także wskazany przy chorobach zwyrodnieniowych stawów oraz zmianach troficznych powłok skórnych.
Obrzęk limfatyczny- jaką terapię wybrać? Co polecają nasi fizjoterapeuci?
Często tak się zdarza, że mamy do czynienia z nim na co dzień nie rozpoznając, że pojawiające się na naszych rękach czy nogach opuchnięcia są właśnie skutkiem obrzęku limfatycznego. Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie czym jest obrzęk limfatyczny?
- Definicja mówi, że jest to nadmierne gromadzenie się płynu śródtkankowego w skórze i tkance podskórnej, wskutek niewydolności układu limfatycznego. Prowadzi do zmian troficznych skóry, zwłóknień, rozwoju stanów zapalnych, a w ostateczności do słoniowacizny. Gromadzący się nadmiar chłonki prowadzi do powstania przewlekłego stanu zapalnego, a konsekwencją tego są zmiany w fizjologii naszego ciała. Pojawiają się widoczne dysproporcje, mogę dotyczyć rąk i nóg. Jednocześnie pojawia się ograniczenie ruchomości, które jest spowodowane nagromadzeniem płynu tkankowego. Dodatkowo mogą pojawić się problemy neurologiczne, na przykład zespoły ucisków nerwów np. nerwu łokciowego i bardzo osłabiona odporność: skłonność do infekcji, a pojawiające się rany trudno się goją.
Jakie leczenie polecamy?
- Fizjoterapeuci polecają zastosowanie tzw. KOMPLEKSOWEJ TERAPII PRZECIWOBRZĘKOWEJ. Polega ona na zastosowaniu kilku form terapii, w skład której wchodzi. Po pierwsze najbardziej znany: MANUALNY DRENAŻ LIMFATYCZNY – czyli MDL. Druga forma terapii to bandażowanie oraz stosowanie wyrobów uciskowych, czyli KOMPRESOTERAPIA. Kolejna to - KINEZYTERAPIA -zastosowanie specjalistycznych ćwiczeń przez fizjoterapeutę, a ostatni element kompleksowej terapii to pielęgnacja skóry oraz edukacja pacjenta.
Zastosowanie tych wszystkich form leczenia rekomenduje Polskie Towarzystwo Limfologiczne, a Fizjoterapeuci zgodnie potwierdzają, że w pracy z obrzękiem to najlepsza i najskuteczniejsza forma terapii.
Jak rozpoznać z jakim obrzękiem mamy do czynienia?
- Jest kilka rodzajów obrzęków, dzielimy je w zależności od przyczyny. Może to być obrzęk fizjologiczny, na przykład z przeciążenia, w przebiegu ciąży czy cykliczno-po menstrualny. Mamy również do czynienia z powstawaniem obrzęku patologicznego. Występuje on w przebiegu chorób o podłożu endokrynnym, czyli hormonalnym LUB alergicznym. Obrzęk może być również wywołany lekami lub jatrogenny (jako efekt procesu leczenia): reumatoidalny, cukrzycowy, żylny, pourazowy. Jednak najbardziej powszechnym jest obrzęk limfatyczny np. po mastektomii piersi.
Ja w swojej pracy z obrzękiem wykonuję manualny drenaż limfatyczny. Pacjenci często mylą tą formę z masażem klasycznym. Owszem jest to masaż, ale znacznie różni się od tak zwanego „klasyka”. Przede wszystkim w odczuciu pacjenta, drenaż jest wykonywany bardzo wolno o małej sile nacisku. Dlaczego? Ponieważ drenażem działamy na układ chłonny, na limfę, która w organizmie płynie wolniej niż krew tętnicza. A właśnie to na limfę chcemy działać, aby przepchnąć nagromadzony płyn i zlikwidować obrzęk. Naszym celem jest zapobieganie zastojom i likwidowanie tych już powstałych. Bardzo ważne jest dostosowanie odpowiedniej siły nacisku, pozycji ułożeniowej i czas drenażu. Wtedy terapia jest naprawdę skuteczna i efekty można zauważyć już po pierwszej wizycie.
Jak często stosować taki drenaż?
W praktyce najlepiej sprawdza się schemat (który przynosi najlepsze efekty) - wizyty dzielimy na dwie fazy, pierwsza to faza redukcji obrzęku, jest to codzienna kompleksowa terapia przez 2-4 tygodni, a potem faza utrwalająca, zależna od potrzeb 1-2 w tygodniu, bandażowanie zastępujemy gotowymi wyrobami uciskowymi. Jako profilaktykę zawsze zalecam moim pacjentom ćwiczenia oraz odpowiednią pielęgnację skóry.
Wskazania
Wszystkie wskazania do wykonywania masażu klasycznego, ktorym towarzyszą wysięki, obrzęki bądź zmiany skórne wynikające z zaburzenia krążenia limfy.
Przeciwskazania
- chłoniaki
- choroby nowotworowe, podczas których istnieje ryzyko powstania przerzutów
- choroby zakaźne
- ostre stany zapalne
Uwaga: Bardzo ważna jest ciągła kontrola stanu zdrowia pacjenta podczas zabiegu i stała możliwość konsultacji z lekrzem specjalistą co do obszaru zabiegu, liczby powtórzeń czy czasu trwania masażu.Dotyczy to szczególnie pacjentów z obrzękami powstałymi w przebiegu chorób nerek, serca, po przebyciu amputacji kończyn czy ostrych chorób zakaźnych.
Drenaż limfatyczny wykonuje mgr Karolina Grzechnik
Umów sie na wizytę: tel. 586 888 999 wybierz na infolinii 1, a potem Klinika Osteopatii
