Według WHO „osteopatia to całościowy system opieki medycznej korzystający z technik manualnych celem diagnozowania i leczenia różnych stanów choroby”.  Jej geneza sięga do Stanów Zjednoczonych, gdzie została stworzona przez Andrew Taylor Stilla MD, D.O.  jako alternatywny, rozszerzony sposób leczenia dla ówczesnej medycyny na przełomie XIX i XX wieku.  Bardzo szybko zyskuje uznanie wśród ludzi ze względu na całościowe spojrzenie na człowieka, skuteczność i brak działań ubocznych. Z USA trafiła do Europy na początku XX wieku. W Europie pierwszymi szkołami kształcącymi osteopatów były szkoła brytyjska i belgijska i to właśnie z tej drugiej osteopatia została sprowadzona do Polski w 2005 roku.

O osteopatii i związanymi z nią zagadnieniami rozmawiamy z mgr Maciejem Kurkiem, Dyplomowanym Osteopatą (D.O.) z Przychodni Morskiej w Gdyni.


Zawód osteopaty jest dość egzotyczny w Polsce i niewiele osób zdaje sobie w ogóle sprawę, że w ogóle istnieje.

Tak, osteopatia jest bardzo młodą dziedziną medycyny, na świecie liczy sobie około 150 lat, a w Polsce jest nauczana i praktykowana od zaledwie 16 lat. Z biegiem czasu zyskała sobie wielu zwolenników i akceptację, również w środowisku lekarskim (wielu absolwentów szkolenia to lekarze medycyny).  Niewielka kadra absolwentów ma niełatwe zadanie wypromowania tej dziedziny w Polsce.  

Jak w Polsce wygląda kształcenie specjalistów w tej dziedzinie i kto uzyskuje tytuł Dyplomowanego Osteopaty?

W naszym kraju akredytowane studia osteopatyczne może podjąć osoba po wcześniejszym uzyskaniu wykształcenia na kierunku medycznym.  Najczęściej są to fizjoterapeuci i lekarze.  Pierwszą szkołą w Polsce była Polska Akademia Osteopatii (OSTEON), która stanowiła filię belgijskiej szkoły SCOM.  Wykłady i zajęcia praktyczne prowadzone są przez międzynarodową kadrę doświadczonych osteopatów i lekarzy.  Uczelnia posiada akredytację European Federation of Osteopaths (Eur Ost DO.), Towarzystwa Osteopatów Polskich (TOP) oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN).  Obecnie studia trwają 4 lata a każdy przedmiot kończy się egzaminem.  Cztery lata szkolenia zwieńcza egzamin kliniczny, a ostatnim etapem studiów jest napisanie pracy dyplomowej, po której otrzymuje się tytuł Dyplomowanego Osteopaty (D.O.).  Tytuł ten jest honorowany w większości krajów europejskich np. w Belgii, Francji, Szwajcarii, Anglii, Niemczech. W Stanach Zjednoczonych tytuł D.O.  oznacza Doctor of Osteopathy, a zawód ten ma pełne prawa lekarskie. W krajach Europejskich, gdzie zawód osteopaty został uznany, ustawa przyznaje prawo przyjmowania pacjentów jako specjalista pierwszego kontaktu. W Polsce nie ma jeszcze ustawy o zawodzie osteopaty.  Prace nad zmianą tego stanu rzeczy trwają.

Proszę powiedzieć czym różni się osteopatia od powszechnie znanej fizjoterapii.

Osteopatia różni się od fizjoterapii przede wszystkim całościowym spojrzeniem na pacjenta, uwzględniając podczas badania i leczenia integralną całość ciała i psychiki pacjenta.  Fizjoterapia kojarzy się przede wszystkim z leczeniem układu mięśniowo-szkieletowego, przywracaniem sprawności po urazach i operacjach.  Osteopatia szuka przyczyny dolegliwości przewlekłej, biorąc pod uwagę bardzo wiele układów i połączeń w naszym ciele poszukując tego miejsca, które faktycznie odpowiada za zaburzenie równowagi (homeostazy w naszym organizmie).  Miejsce to może znajdować się nawet w znacznej odległości od miejsca skargi pacjenta.  Leczenie pacjenta w takim systemie powinno być zintegrowanym procesem nacelowanym na pacjenta jako całość psychosomatyczną.  Osteopatia korzysta z różnych technik pracy manualnej podobnie jak fizjoterapia, dlatego te dwie dziedziny mogą wydawać się podobne.  Najbardziej charakterystyczną różnicą jest filozofia, która leży u podstaw osteopatii.  Podstawowymi założeniami osteopatii są następujące zasady: ciało człowieka jest całością i jako takie powinno być leczone, podczas terapii poszukujemy zdrowia w ciele pacjenta, funkcja i struktura są ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie oddziałują.  Organizm ludzki posiada zdolność samoleczenia i utrzymywania równowagi (homeostazy).  Jako osteopaci mamy możliwość odnalezienia i oddziaływania na zaburzenia tej równowagi dając impuls do samoleczenia organizmu.

Jeśli zatem leczenie polega na całościowym oglądzie człowieka, to jak przebiega wizyta u osteopaty?

Wizyta w gabinecie składa się z obserwacji - patrzymy jak pacjent się porusza, jaką ma postawę, mimikę, jak oddycha itd. - oraz obszernego wywiadu, w którym, co może niektórych dziwić, pytamy o ogólny stan zdrowia, rodzaj i sposób odżywiania, choroby towarzyszące, przyjmowane leki, jakość snu, sposoby radzenia sobie ze stresem czy przebyte traumy, operacje, urazy. To tylko nieliczne z pytań, które może usłyszeć pacjent i powinien być na to przygotowany.  Następnie przystępujemy do badania w zależności od objawów i problemu, który zgłosił nam chory.  Jeśli jest to problem neurologiczny wykonujemy badanie neurologiczne, jeśli ortopedyczny – ortopedyczne.  Czasem sprawdzamy węzły chłonne i osłuchujemy.  Celem tych badań nie jest w żadnym razie wyręczenie lekarza.  Jeśli podczas badania coś nas zaniepokoi, sugerujemy udanie się do innego specjalisty (kardiologa, gastroenterologa, onkologa) itd.  celem dalszej diagnozy lub wykonania badań dodatkowych (RTG, USG, Doppler, MRI.).  Pacjent powinien mieć ze sobą najświeższe wyniki badań, jeśli takowe posiada i być przygotowany do badanie.

Rozumiem, że na wywiadzie z pacjentem się nie kończy…

Zdecydowanie nie jest to koniec wizyty.  Następnie przechodzimy do badania manualnego, które w zależności od skargi i wstępnego wywiadu może zakwalifikować chorego do odpowiedniego leczenia z użyciem adekwatnych technik ostopatycznych. Po terapii możemy zasugerować choremu jak powinien zmienić swój sposób ruchu, nawyki żywieniowe lub jaką formę ruchu powinien podjąć itd.  Być może zalecimy skonsultowanie się jeszcze z innym specjalistą lub zrobienie dodatkowych badań.  Nie każdego chorego leczy się tymi samymi technikami.  Decyzję o dalszym sposobie terapii podejmujemy wspólnie z pacjentem.

Zwraca Pan uwagę na takie detale, o których nie tylko nie myśli pacjent, ale i inni lekarze.

Często, aby skutecznie leczyć pacjenta potrzebny jest cały zespół medyczny.  Lekarz, psycholog, dietetyk itd Dlatego bardzo ważne jest, aby wszyscy mieli tę świadomość, kiedy pacjent powinien trafić do odpowiedniego specjalisty celem najlepszego możliwego leczenia.  Zgodnie z zasadą EBM (Evidence Based Medicine) oraz EBP (Evidence Based Practice) podejmowanie decyzji o leczeniu chorego powinno uwzględniać nie tylko „suche” wyniki badań naukowych, ale również doświadczenie specjalisty oraz preferencje pacjenta, bazując w tym wszystkim na najlepszej, najbardziej aktualnej wiedzy medycznej, wywiadzie oraz wyniku badania manualnego.  Trzeba pamiętać, że stres, zła dieta, niewyrównane choroby towarzyszące mogą mieć bardzo niekorzystny wpływ na nasze ciało a jedynym objawem tego stanu bedzie ból tkankowy.  Czasem jedynym rozwiązaniem jest zabieg operacyjny, ale większość dolegliwości można z powodzeniem leczyć za pomocą terapii osteopatycznej.

W takim razie co możemy wyleczyć u osteopaty, w czym może nam pomóc?

Dolegliwości i schorzeń, które mogą być leczone przez osteopatów jest bardzo dużo i obejmują praktycznie wszystkie układy i narządy.  Dużo schorzeń, stanów zapalnych, stanów napięcia psychicznego pozostawia w ciele miejsca wzmożonego napięcia tkankowego. Taka sytuacja powoduje zaburzenie ruchomości, utrudniony metabolizm i problemy z odprowadzeniem zbędnych produktów przemiany materii. W takich sytuacjach interwencja osteopatyczna może przywrócić prawidłowe napięcie, ruchomość lub drenaż tkankowy i dać impuls do wyleczenia przywracając w ten sposób homeostazę całemu organizmowi.  Często nie potrzeba do tego wielu wizyt.  Odpowiednie leczenie i edukacja chorego powinny zapoczątkować kaskadę pozytywnych zmian.
Posługując się tytułem dyplomowanego osteopaty prowadzącego praktykę medyczną w Przychodni Morskiej na pewno spotyka się Pan z sytuacjami, gdy pacjenci traktują osteopatię trochę jako hokus-pokus. Po czym można poznać dobrego osteopatę?
Najważniejsze w naszym zawodzie jest rzetelne zbadanie pacjenta, przeprowadzenie wnikliwego wywiadu i postawienie prawidłowej diagnozy. W swojej pracy kierujemy się wiedzą z podstawowych przedmiotów takich jak anatomia I fizjologia.  Jako osteopaci posiadamy też podstawową wiedzę z zakresu nauk o jednostkach chorobowych (semiotyka).  Znajomość ta pozwala uniknąć niepotrzebnego prowadzenia pacjenta, jeśli ten wymaga np. konsultacji endokrynologa, kardiologa czy gastroenterologa. W naszym szkoleniu bardzo duży nacisk kładzie się na myślenie kliniczne i połączenie wiedzy medycznej z terapeutyczną.  Nie popadając w skrajności tylko połączenie medycyny konwencjonalnej i niekonwencjonalnej pozwoli nam skutecznie leczyć pacjenta.

Dziękuję za rozmowę.
Ja również dziękuję i życzę wszystkim zdrowia.

Jeśli chcesz skorzystać z pomocy OSTEOPATY, zadzwoń i umów sie na wizytę: 58 688 89 99 lub 503 940 740.
Cennik - Skorzystaj z atrakcyjnych cenowo pakietów
Gabinet osteopatyczny Przychodni Morskiej mieści się w placówce K5 przy ul. Kieleckiej 5 w Gdyni.